अमरावती, महाराष्ट्र: देशभरात तापमानात वाढ आणि उन्हाळ्याची तीव्रता वाढत असताना, महाराष्ट्राच्या अमरावती जिल्ह्यातील मेळघाट विभागातील असंख्य गावांना तीव्र पाणीटंचाईचा सामना करावा लागत आहे, ज्यामुळे रहिवाशांना दूषित स्त्रोतांकडून पाणी गोळा करण्यास भाग पडत आहे. मरियमपूर गावातील रहिवाशांचा दावा आहे की त्यांना दूषित तलावाच्या काठावर खड्डे खणून पिण्याचे पाणी मिळवावे लागते.
स्थानिकांनीही त्यांच्या गावात पाण्याचे टँकर नसणे आणि सरकारी नळांची दुरवस्था याकडे लक्ष वेधून सरकारकडून कारवाई होत नसल्याबद्दल चिंता व्यक्त केली आहे. रहिवासी सुभाष सावलकर यांनी स्पष्ट केले, “आमच्या गावात एकच तलाव आहे आणि तेही प्रदूषित आहे.” स्थानिकांनी त्यांच्या गावातील पाण्याच्या टँकरची कमतरता आणि सरकारी नळांच्या खराब कामावर प्रकाश टाकून सरकारच्या निष्क्रियतेबद्दल त्यांच्या चिंता व्यक्त केल्या आहेत.
पहाटे ४ च्या सुमारास उठून त्यांना त्यांच्या मुलांसाठी पाणी गोळा करण्यासाठी तलावात जाव लागत असे . खोदलेले खड्डे भरण्यासाठी सुमारे २-३ तास लागतात. हे दूषित पाणी गोळा करण्यासाठी लोक रांगा लावतात, ज्यामुळे त्यांच्या मुलांच्या आरोग्याचा प्रश्न निर्माण होतो. दुषित पाण्यामुळे त्यांना त्यांच्या मुलांना औषधासाठी डॉक्टरांकडे घेऊन जावे लागले,” सुभाष सावलकर यांनी स्पष्ट केले.
मरियमपूरचे ज्येष्ठ रहिवासी फुलकाई बेलसरे यांनी सांगितले, “टँकरचे वितरण अस्तित्वात नाही आणि नळाचे पाणी उपलब्ध नाही. आम्ही येथे सकाळी लवकर येतो आणि अधूनमधून रात्री 10 किंवा 11 वाजेपर्यंत केवळ हे दूषित पाणी मिळवण्यासाठीच राहतो.” पाण्याच्या कमतरतेमुळे गंभीर त्रास होत आहे, आणि त्यावर उपाययोजना करण्यात येत नाही,” असे आणखी एक गावकरी जास्मिन यां
नी टिप्पणी केली. तिने तिची निराशा व्यक्त केली आणि म्हणाले, “मरियमपूरमध्ये काय चालले आहे ते कोणाच्या लक्षात येत नाही का? महापालिका समितीपासून ते जलविभागापर्यंत सर्वजण निष्क्रिय दिसत आहेत. आम्ही तीव्र पाणीटंचाईचा सामना करत आहोत. इतर गावांमध्ये सरकारी नळ आणि बोअरवेल आहेत, आमच्याकडे त्याही नाहीत. आमच्याकडे एक नळाच्या पाण्याची सोय होती, पण तीही खराब झाली आहे.” सरकारने आमचे नळ दुरुस्त करावेत असा माझा आग्रह आहे,” त्यांनी मागणी केली. ते पुढे म्हणाली, “आम्ही या खड्ड्यांतून दूषित पाणी गोळा करण्यासाठी तासनतास थांबतो, त्यामुळे आरोग्याला धोका निर्माण होतो. टँकरची डिलिव्हरी किंवा इतर कोणत्याही प्रकारची मदत नाही.”
अमरावती हे महाराष्ट्राच्या विदर्भात वसलेले आहे, जिथे पाणीटंचाईची समस्या अनेक दिवसांपासून कायम आहे. हवामानातील बदलांना अत्यंत संवेदनाक्षम असलेला विदर्भ हा या संकटामुळे सर्वाधिक प्रभावित झालेल्या भागांपैकी एक आहे. या प्रदेशात शेतकरी आत्महत्येचा उच्च दर देखील अनुभवला जातो, बहुतेकदा तेथील पाणी टंचाईशी संबंधित आहे तीव्र उष्णतेच्या लाटेच्या परिस्थितीचा परिणाम म्हणून, देशभरातील अनेक क्षेत्रांमध्ये लक्षणीय पाणीटंचाई आहे. तत्पूर्वी गुरुवारी, दिल्लीच्या विविध भागात पाण्याची टंचाई निर्माण झाली, ज्यामुळे रहिवाशांना पाण्याच्या टँकरसाठी रांगेत दीर्घकाळ थांबावे लागले.
एएनआयशी चर्चा करताना, पूर्व दिल्लीतील गीता कॉलनीतील रहिवाशांनी सरकारकडून अपुरा पाणीपुरवठ्याबद्दल चिंता व्यक्त केली. सरकार आवश्यक रकमेपैकी निम्मीच रक्कम देते, अशी व्यथाही त्यांनी व्यक्त केली.
गीता कॉलनीतील रहिवासी असलेल्या विनयने एएनआयला माहिती दिली, “आम्हाला पाण्याची मोठी टंचाई जाणवत आहे. आमच्या भागात अंदाजे 3,000-4,000 लोक राहत असले तरी, सरकार आवश्यक संख्येपैकी निम्मेच टँकर पाठवते.” दररोज टँकरची आवक होत असली तरी या कडाक्याच्या उन्हात पाण्याची मागणी वाढली आहे. कधीकधी, ते टँकरमधील पाण्याचे प्रमाण कमी करतात, ज्यामुळे आम्हाला खूप त्रास होतो. टँकरच्या अनुपस्थितीत, श्रीमंत रहिवासी पाणी खरेदी करू शकतात, परंतु कमी श्रीमंत लोक ते घेऊ शकत नाहीत, त्यांना दूषित पाणी पिण्यास भाग पाडले जाते, परिणामी आजार होतात,” त्यांनी स्पष्ट केले.
आम्ही या भागातील आमदारांकडे अनेक तक्रारी केल्या आहेत, परंतु आम्हाला समाधानकारक प्रतिसाद मिळाला नाही. एका वृद्ध रहिवाशाने नमूद केले, “मी सहसा दर 10-15 दिवसांनी भेट देतो, कधीकधी महिन्यातून एकदाही, पण नेहमीप्रमाणे मला पाणी मिळत नाही.” कॉलनीतील रहिवासी शब्रू खातून म्हणाले, “या भागात पाण्याशी संबंधित अनेक समस्या आहेत. आम्हाला संपूर्ण परिसरासाठी फक्त एक टँकर मिळतो आणि या टँकरचे पाणी पिण्यासाठी आणि स्वयंपाकासाठी वापरले जाते.” काही वेळा, टँकर येत नाही, आम्हाला बाटलीबंद पाणी विकत घेण्यास भाग पाडले जाते,” ते पुढे म्हणाले. दरम्यान, सिलीगुडी महानगरपालिकेने रहिवाशांना पुरवले जाणारे पाणी न पिण्याचे आवाहन केल्यानंतर सिलीगुडी, मोठ्या प्रमाणात पाणीटंचाईला सामोरे जात आहे. प्रदूषणामुळे कॉर्पोरेशन.
सिलीगुडीचे महानगरपालिकेचे महापौर, गौतम देव यांनी सांगितले, “किंचित वाढलेली BOD पातळी दर्शविणारा अहवाल मिळाल्यानंतर, आम्ही सिलीगुडीच्या रहिवाशांना पुढील सूचना मिळेपर्यंत पिण्याच्या उद्देशाने पुरवठा केलेले पाणी वापरण्यापासून परावृत्त करण्याचा सल्ला दिला आहे.” मोठ्या प्रमाणावर पाणीटंचाई असताना, सिलीगुडीतील लोक गुरुवारी पाणी खरेदी करण्यासाठी खाजगी पिण्याच्या पाण्याच्या विक्रेत्यांसमोर रांगेत उभे असल्याचे दिसून आले.
Report By : Megha Mahajan
*दलित टाइम्स उन करोड़ो लोगो की आवाज़ है जिन्हें हाशिए पर रखा गया है। *
महिला, दलित और आदिवासियों के मुद्दों पर केंद्रित पत्रकारिता करने और मुख्यधारा की मीडिया में इनका प्रतिनिधित्व करने के लिए हमें आर्थिक सहयोग करें।
